2024 Ticari Araç Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?
Araç kiralama, hem bireysel hem de kurumsal ihtiyaçlar için sunduğu çeşitli avantajlar nedeniyle yaygın olarak tercih edilen bir yöntemdir. Özellikle yüksek taşıt vergileri, bireyleri ve kurumları araç satın almak yerine uzun dönem araç kiralamaya yönlendiren önemli bir faktördür. Araç kiralamanın vergi avantajları, özellikle birden fazla araca ihtiyaç duyan kurumlar için oldukça kârlı bir seçenek sunar. Bu avantajlar, işletmelerin maliyetlerini düşürmelerine ve daha esnek bir filo yönetimi sağlamalarına yardımcı olur.
Araç Kiralama ve Vergi Avantajları
- Stopaj ve KDV Oranları
Araç kiralama işlemlerinde dikkate alınması gereken vergi yükümlülükleri arasında stopaj ve Katma Değer Vergisi (KDV) bulunur. Kiralama bedelinin yüzde 20’sine tekabül eden stopaj oranı, araç kiralama maliyetlerinde önemli bir paya sahiptir. Ayrıca, kiralama bedelinin yine yüzde 20’sine karşılık gelen KDV de göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, kiralama bedeli 1000 TL olan bir araç için 200 TL KDV ödenmesi gerekmektedir. Bu vergiler, işletmelerin genel giderleri arasında yer alır ve muhasebe kayıtlarına dahil edilmelidir.
- Gelir Vergisi Genel Tebliği ve Düzenlemeler
Araç kiralama işlemlerine ilişkin vergi avantajları, 317 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği kapsamında düzenlenmiştir. Bu tebliğ, şirketlerin kiraladıkları veya aktif kayıtlı binek ve ticari araçların satın alma, kiralama ve diğer masraflarını sınırlandırmak amacıyla getirilmiştir. Bu düzenlemeler, araç kiralama giderlerinin vergi matrahından düşürülmesini sağlar ve işletmelere önemli mali avantajlar sunar.
Araç Kiralamanın Gider Olarak Gösterilmesi
- Kiralama Giderleri ve Faturalandırma
Şirketler, kiraladıkları araçların giderlerini muhasebe kayıtlarında gösterebilirler. Araç kiralama giderleri arasında akaryakıt, otopark, tamir masrafları ve köprü-otoyol geçiş ücretleri gibi kalemler yer alır. Ancak, 7194 sayılı kanun hükmü uyarınca bu harcamaların faturalandırılması gerekmektedir. Faturalandırılmamış harcamalar gider olarak gösterilemez ve bu nedenle tüm harcamaların düzenli olarak kaydedilmesi önemlidir.
- Muhasebe Kaydı ve Kısıtlamalar
Araç kiralama muhasebe kaydında yapılan harcamaların en fazla yüzde 70’i gider olarak gösterilebilir. Geri kalan yüzde 30’luk kısım ise “kanunen kabul edilmeyen gider” (KKEG) olarak muhasebe kayıtlarına işlenir. Ticari işletmelerden veya gerçek kişilerden kiralanan araçlar için izlenecek prosedür oldukça basittir. Kiralama faturası, pazarlama ve genel yönetim gideri olarak kaydedilebilir ve bu şekilde araç kiralama muhasebe kaydı tamamlanır.
Vergi Mükellefi Olmayanlardan Araç Kiralama ve Damga Vergisi
- Stopaj ve KDV Yükümlülükleri
Vergi mükellefi olmayan kişi veya kurumlardan araç kiralanması hâlinde, stopaj ve KDV masraflarının karşılanması gerekir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesi uyarınca, bu tür kiralama işlemleri için yapılacak kesinti oranı yüzde 20’dir. Gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ) olarak adlandırılan bu ödeme, kira geliri olarak da düşünülebilir ve buna bağlı olarak yüzde 20 oranında gelir vergisi stopajı ile yüzde 20 oranında KDV ödemesi yapılır. Ayrıca, yapılan sözleşmeye bağlı olarak yüzde 0,15 oranında Damga Vergisi Beyannamesi de ödenmelidir.
- KDV Tevkifatı ve Kesinti Oranları
KDV tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/5 maddesi kapsamında düzenlenmiştir ve taşıt giderlerinin kurum kazancından düşülebileceğini belirtir. Kiralama sözleşmesinde belirtilen hizmetler için farklı tevkifat oranları uygulanır. Örneğin, şoför hizmetine yüzde 90, kiralama için ise yüzde 50 oranında tevkifat uygulanabilir. Bu tevkifat oranları, muhasebe kayıtlarında dikkatle hesaplanmalı ve kaydedilmelidir.
Araç Kiralamanın Gider Olarak Gösterilmesi ve Limitler
- Kiralama Gideri Tutarları ve KKEG
313 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’ne göre, araç kiralama giderleri için belirlenen limitler 26.000 TL’ye kadar çıkmıştır. Bu tebliğ, araç kiralama muhasebe kaydında gider olarak gösterilebilecek tutarın sınırlarını belirler. Örneğin, kiralama bedeli 30.000 TL olan bir araç için sadece 26.000 TL gider olarak yazılabilir, geri kalan 4.000 TL ise KKEG olarak kaydedilir. Ayrıca, bu tutarın KDV’si de indirime tabi tutulamaz.
- Araç Kiralama Şirketleri ve Gider Kısıtlamaları
7194 sayılı kanun ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. ve 68. maddelerine göre kiralanan araç giderlerinde belirli kısıtlamalar uygulanabilir. Bu kısıtlamalar, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek araçların kiralanması ya da işletilmesi olan işletmeler için geçerlidir. Kiralama ile edinilen araçlar için gider kısıtlaması, binek otomobillerde yüzde 70 oranındadır ve bu oran her yıl değişebilir.
Filo Kiralama ve Vergi Avantajları
- 2024 Araç Kiralama Giderleri
2024 yılı için araç kiralama giderlerinde belirlenen limitler, aylık kira giderlerinin 26.000 TL’ye kadar vergi matrahından düşürülmesine olanak tanır. Ayrıca, kiralanan araçların bakım ve yakıt masrafları da yüzde 70 oranında vergiye yansıtılabilir. Bu düzenlemeler, işletmelerin filo yönetim maliyetlerini düşürmelerine ve daha esnek bir bütçe yönetimi sağlamalarına yardımcı olur.
- Araç Kiralama Giderlerinin Muhasebe Hesapları
Araç kiralama faturaları, muhasebe kayıtlarında 700’lü hesaplar üzerinden izlenir. Elde edilen kira gelirleri ise 600’lü hesaplara kaydedilir. Bu muhasebe yöntemleri, araç kiralama işlemlerinin doğru ve şeffaf bir şekilde kaydedilmesini sağlar.
- Araç Kiralamanın Avantajları ve Muhasebeleştirme Süreci
Araç kiralama, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde sunduğu avantajlar nedeniyle tercih edilen bir yöntemdir. Vergi avantajları ve esnek filo yönetimi, araç kiralamayı cazip kılan başlıca faktörlerdir. Muhasebeleştirme sürecinde dikkat edilmesi gereken kurallar ve kısıtlamalar, işletmelerin maliyetlerini doğru bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur. Bu avantajlardan yararlanarak işletmenizi büyük giderlerden koruyabilir ve vergi yükümlülüklerinizi optimize edebilirsiniz.