Trafik güvenliği ve çevrenin korunmasına ilişkin önlemler almak araç sahiplerinin başlıca sorumlulukları arasındadır. Bu konu özellikle filo yönetimi yapan işletmeler için büyük bir öneme sahiptir. Egzos emisyon ölçümü yaparak taşıtlarınızın çevreye etkisini en aza indirebilir ve maliyetlerinizi azaltabilirsiniz.
Egzoz Emisyon Ölçümü Nedir?
Motorlu araçların çalışırken harcadığı yakıt araçtan belli bir miktarda gaz çıkmasına sebep olur. Bu gaz, egzoz olarak adlandırılır. Söz konusu maddenin içinde genellikle karbon dioksit (CO2), karbon monoksit (CO), azot oksitler (NOx), hidrojen karbür (HC) ve partikül maddeler bulunur. Bahsedilen maddelerin salınımı havanın kirlenmesine ve çevrenin zarar görmesine sebep olur. Egzoz gazı emisyonu söz konusu çevresel etkinin ölçülmesini ve sınırlandırılmasını sağlar.
Egzoz Emisyon Ölçümü Neden Yapılmalıdır?
2872 Sayılı Kanun, motorlu taşıt sahiplerinin egzoz muayenesi yaptırmasını zorunlu kılar. Söz konusu yükümlülük, kanunda şu şekilde tanımlanır:
“(1) Motorlu taşıt sahipleri, sahibi bulundukları taşıtın egzoz gazı emisyon ölçümlerini bu maddede belirtilen periyotlarda yaptırmak ve taşıtının egzoz gazı emisyonlarının TS 13231 Standardında belirtilen sınır değerlere uygun olmasını sağlamakla yükümlüdür.”
Bahsedilen ölçümün kanunen zorunlu kılınmasının sebepleri şunlardır:
-
Motorlu taşıtlardan çıkan gazlar, hava kalitesini olumsuz etkileyebilecek oranda karbon monoksit (CO), azot dioksit (NO2) ve partikül madde içerir. Emisyon ölçümleri bu maddelerin kontrol altına alınmasını sağlar.
-
Egzoz gazlarının solunumu sağlık problemlerine yol açabilir. Özellikle yoğun trafik olan bölgelerde yaşayan kişilerde bu durumdan kaynaklanan sorunlar görülebilir. Egzoz emisyon ölçümü ile bu durumu kontrol altına almak mümkündür.
Sonuç olarak, bahsedilen ölçümler sürücülerin ve araç sahiplerinin başlıca sorumlulukları ar asında yer alır.
Egzoz Emisyon Ölçümü Ne Zaman Yapılır?
Egzoz muayenesi periyotları araç tipine göre değişiklik gösterir. Bu zamanlamalar farklı tipteki taşıtlara göre aşağıdaki gibi belirlenir:
Resmi Otomobiller ve Hususi Binek Araçları
Resmi otomobillerde ve hususi binek araçlarında üretimden sonraki ilk üç yılda muayene gerekmez. Ancak bu süreçten sonra taşıtların düzenli olarak bakımının yapılması gerekir. Söz konusu aşamadan sonra egzoz muayenesi iki yılda bir tekrarlanır. Bu husus sıfır alınan araçlar için geçerlidir. İkinci el olarak satın alınan araçlarda muayenenin aracın kayıt tarihinden itibaren iki yıl içinde yapılması gerekir.
Diğer Motorlu Taşıtlar
Kamyonet, kamyon ve diğer taşıtlarda muayene süreci bir yaş sonunda başlar. Bu muayenenin bir yılın sonundan itibaren her yıl tekrarlanması gerekir. Söz konusu yükümlülük hem sıfır hem de ikinci el taşıtlar için geçerlidir.
Egzoz Muayenesinden Muaf Olan Araçlar Hangileridir?
Aşağıdaki taşıtlar egzos gazı ölçümünden muaf tutulur.
-
Tarım ve orman işlerinde kullanılan traktörler
-
Motosiklet ve mopedler
-
1979 öncesinde üretilen dizel motorlu taşıtlar
-
Hibrit ve elektrikli araçlar
-
Hidrojen yakıt ile çalışan taşıtlar.
Egzoz Emisyon Ölçümü Nerede Yapılır?
Emisyon ölçümlerinde yetkili olan ana kurum TÜVTÜRK’tür. Egzoz muayenesi TÜVTÜRK istasyonlarından yapılabilir. Ayrıca kurumun yetkilendirdiği diğer servislerden de bu hizmeti almak mümkündür. Aracınız için ölçüm yaptırırken yetkili bir kurumdan hizmet aldığınızdan emin olmanız önemlidir.
Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Yapmadan Önce Nelere Dikkat Edilmelidir?
Egzos emisyon ölçümü yaparken dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar şunlardır:
Bağlantı Noktalarının Sağlamlığı
Egzoz sistemini oluşturan boruların ve bağlantı noktalarının sağlam olup olmadığı kontrol edilmelidir. Gevşek veya hasar görmüş bağlantılar, emisyon değerlerini olumsuz etkileyebilir. Böyle bir durumda ölçümden doğru sonuçların alınması zorlaşabilir.
Yakıt Sistemi Kontrolü
Araçta yapılan LPG dönüşümü gibi yakıt sistemini etkileyen değişikliklerin kontrol edilmesi önemlidir. Bu tür değişiklikler, egzoz emisyon değerlerini etkileyebilir. Muayene yapılırken yakıt dönüşümleri hakkında yetkili servisi bilgilendirmeniz gerekir.
Genel Motor Kontrolü
Aracın genel motor durumu ve performansı gözden geçirilmelidir. Motor gücünü ve özelliklerini etkileyen önemli onarımların veya değişikliklerin olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Ölçüm Tekrarı Hakkı Nedir?
Egzoz emisyon ölçümü olumsuz sonuçlandığında, araç sahibine aynı muayene istasyonunda bir kez ücretsiz ölçüm tekrarı hakkı verilir. Bu, aracın emisyon değerlerindeki problemin geçici olabileceği veya küçük bir arıza nedeniyle olumsuz sonuç alındığı durumlarda bir düzeltme şansı sunar. Ancak, bu ücretsiz tekrar hakkına rağmen, araç sahibine, olumsuz sonuçlanan ölçüm tarihinden itibaren 7 gün boyunca aracını trafiğe çıkaramama kuralı getirilmiştir. Yani, egzoz emisyonu muayenesinde olumsuz bir sonuç alındığında, aracın 7 gün boyunca trafikte kullanılmasına izin verilmez.
Egzoz Gazı Emisyon Ölçümünün Yenilenmesi Hangi Hallerde Zorunludur?
Egzoz gazı emisyon ölçümünün yenilenmesini zorunlu kılan başlıca durumlar şunlardır:
-
Aracın kaza sonucu muayeneye sevk edilmesi
-
LPG tadilatı gibi yakıt sistemini etkileyen değişiklikler yapılması
-
Motor gücünün ve özelliklerinin değişimiyle sonuçlanan onarımlar gerçekleşmesi
-
Taşıtın sınıf ve kategorisini değiştirecek nitelikte şasi tadilatı yapılması
Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Raporu Nasıl Görüntülenir?
Egzos muayene raporunuzu E-devlet üzerinden görüntüleyebilirsiniz. Bunun için aşağıdaki adımları izlemeniz yeterlidir:
-
E-devlet üzerinden “Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Sorgulama” sayfasına gidin
-
Şifreniz ile giriş yapın
-
Buradaki menüden kendi araçlarınızla ilgili ölçüm seçeneğini işaretleyin ve muayene geçerlilik tarihini görüntüleyin.
Sonuç olarak, egzoz emisyon ölçümü, motorlu taşıt sahiplerinin yasal bir sorumluluğudur ve çevre koruma çabalarına önemli bir katkı sağlar. Bu önlem, hava kalitesinin iyileştirilmesine ve çevre dostu bir trafik ortamı oluşturulmasına yardımcı olur. Emisyon ölçümü, sürücülerin ve araç sahiplerinin sağlık ve çevre bilincine yönelik önemli bir adımdır. TÜVTÜRK tarafından gerçekleştirilen ölçümler trafik güvenliği ve çevre koruma çabalarında etkili bir araçtır.