Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) 'nin Kanuni Zorunluluğu ve Gerekliliği 2
25.10.2024

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) 'nin Kanuni Zorunluluğu ve Gerekliliği 2

UTTS, yani Taşıt Tanıma Sistemi, akaryakıt istasyonlarında gerçekleştirilen yakıt satışlarını daha verimli ve hatasız hale getiren bir otomasyon teknolojisidir. Sistemin temel amacı, araç plakalarının otomatik olarak tanınması ve ilgili bilgilerin ödeme işlemiyle eşleştirilmesidir.

Nasıl çalışır? Araçlara monte edilen bir Taşıt Tanıma Birimi (TTB) bulunur. Bu birim, akaryakıt pompalarına yerleştirilen Taşıt Tanıma Okuyucuları (TTO) ile iletişim kurar. Araç yakıt almak için pompa tabancasına yaklaştığında, TTO bu birimi algılar ve aracın plaka bilgilerini kaydeder. Bu bilgiler, Tabanca İletişim Modülü (TİM) adı verilen bir cihaz tarafından toplanır ve doğrulama amacıyla Darphane sistemine gönderilir. Doğrulanan plaka bilgileri, akaryakıt satışının kaydını tutan ödeme cihazına iletilir. Böylece, plaka bilgilerinin manuel olarak girilmesine gerek kalmaz ve işlem hızlı bir şekilde tamamlanır.

Sistem, özellikle kurumsal filoların yakıt alımlarında büyük kolaylık sağlar. Çünkü UTTS’ye entegre araçlar, akaryakıt satın alma bilgilerini anında otomatik olarak akaryakıt dağıtım şirketinin sistemine aktarır. Bu da yakıt tüketiminin kontrol altında tutulmasına ve maliyetlerin daha şeffaf bir şekilde yönetilmesine katkı sunar.

Bu sistem, araç sahiplerine hem güvenli hem de pratik bir yakıt alma süreci sağlarken, akaryakıt istasyonlarının da iş yükünü azaltır ve operasyonel verimliliği artırır.

UTTS İstasyon Ekipmanları Nelerdir?

UTTS’nin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için akaryakıt istasyonlarında kullanılan belirli ekipmanlar mevcuttur. Bu ekipmanlar, taşıtların tanınması ve akaryakıt satış bilgilerinin kayıt altına alınmasını sağlar. İşte UTTS’de kullanılan temel istasyon ekipmanları:

  • Tabanca İletişim Modülü (TİM): Yakıt dolum tabancası üzerine monte edilen bu modül, taşıttan gelen plaka bilgilerini alır ve sisteme iletir. Bu modül, plaka bilgilerini hem ödeme kaydedici cihaza (YN Pompa ÖKC) hem de darphaneye gönderir.

  • Taşıt Tanıma Okuyucusu (TTO): Akaryakıt pompasına monte edilen bu cihaz, araçtan gelen sinyalleri alarak plaka bilgilerini okur. Bu bilgiler, Tabanca İletişim Modülü’ne (TİM) aktarılır ve dolum işlemi otomatik olarak başlar.

  • TTO Kılıfı: TTO cihazının korunmasını sağlayan bu kılıf, cihazın dış etkenlere karşı dayanıklı olmasını sağlar. Aynı zamanda cihazın uzun ömürlü kullanılmasını destekler.


UTTS Kimler İçin Zorunlu?

UTTS (Taşıt Tanıma Sistemi), akaryakıt işlemlerini daha hızlı, güvenli ve hatasız hale getiren bir otomasyon sistemidir. Bu sistemin kapsadığı gruplar şu şekildedir:

  • İstasyon Sahipleri

Perakende akaryakıt satışı yapan işletmeler ve akaryakıt dağıtım lisansı olan firmalar için UTTS zorunlu bir sistemdir. En az bir pompa ünitesine UTTS donanımının monte edilmesi gerekmektedir. Bu sayede, akaryakıt satışları daha hızlı ve otomatik hale gelir, operasyonlar daha verimli yürütülür.

  • Filo Sahipleri

Filolar, akaryakıt alımlarını kontrol altında tutmak için araçlarına Taşıt Tanıma Birimi (TTB) taktırmak zorundadır. Belirlenen konumlarda toplu montaj hizmeti alarak operasyonları aksatmadan bu süreç tamamlanabilir. Böylece, akaryakıt tüketimi daha şeffaf bir şekilde izlenebilir ve maliyetler kontrol edilebilir.

  • Bireysel Taşıt Sahipleri

Akaryakıt harcamalarını gider olarak gösteren bireysel ve tüzel kişilikler de UTTS sistemine dahil olur. Taşıtlara TTB biriminin takılması zorunludur. Bu yöntemle, yakıt harcamaları daha kolay takip edilebilir ve maliyet yönetimi sağlanır.

UTTS, bu gruplar için hem yasal bir gereklilik hem de operasyonel kolaylık sağlar. Akaryakıt süreçlerini hızlandırırken, tüketimin izlenebilirliğini ve maliyet yönetimini de iyileştirir.

UTTS’nin Uygulanmasına İlişkin Yasal Çerçeve

UTTS’nin uygulanması, aşağıda belirtilen kanun ve tebliğler tarafından düzenlenmiştir:

  • 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

Madde 149: Kamu idareleri ve mükelleflerin, Maliye ve Gümrük Bakanlığına gerekli bilgileri düzenli olarak vermelerini zorunlu kılar.

Madde 227: Kanun kapsamında tutulan kayıtların doğruluğunun ve belgelerle desteklenmesinin zorunlu olduğunu belirtir.

  • 3100 Sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun

Bu kanun, ödeme kaydedici cihazların kullanımını zorunlu kılar ve bu cihazlarla ilgili usul ve esasları belirleme yetkisini Hazine ve Maliye Bakanlığına verir.

  • Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 527)

Bu tebliğ, yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazların (YN Pompa ÖKC) teknik özellikleri ve kullanımına dair düzenlemeleri içerir.

UTTS Kapsamındaki Zorunluluklar

UTTS’nin uygulanması, akaryakıt istasyonu işleten mükellefler için zorunlu hale getirilmiştir. Bu kapsamda mükelleflerin yerine getirmesi gereken yükümlülükler şunlardır:

  • TTO ve TTB Takılması

Akaryakıt pompa tabancalarına Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı (TTO) monte edilmesi ve taşıtlara Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılması gerekmektedir. Bu işlemlerin belirlenen süre içinde tamamlanması zorunludur.

  • Veri Aktarımı

Akaryakıt satışlarında, taşıt plakasına ilişkin bilgilerin otomatik olarak YN Pompa ÖKC’ye iletilmesi sağlanmalıdır. Bu, satış verilerinin doğru ve eksiksiz şekilde kaydedilmesine olanak tanır.

  • Destek Sağlama

Akaryakıt istasyonu işleten mükellefler, UTTS’nin kurulumu ve işletilmesi için yetkili firmalara gerekli teknik ve operasyonel desteği sağlamakla yükümlüdür.

Cezai Müeyyideler

UTTS kapsamındaki yükümlülükleri yerine getirmeyen mükellefler hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili ceza hükümleri uygulanacaktır. Bu cezalar, mükelleflerin düzenlemelere uymalarını teşvik etmek amacıyla devreye sokulmuştur.

Sonuç

UTTS, akaryakıt sektöründe düzenin sağlanması, kayıt dışı ekonomi ile mücadele edilmesi ve maliye politikalarının etkin bir şekilde yürütülmesi için hayati bir sistemdir. Bu gerekliliklere uyulması, hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de mükelleflerin mali güvenliğinin korunması açısından kritik önem taşır.